به نقل از «پول نیوز»

ورود عربستان به پرونده سیاسی لبنان دوباره کلید خورد

تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۰۸۷۴۰

در شرایطی که چشم‌انداز روشنی برای حل بحران سیاسی لبنانی‌ها دیده نمی‌شود عربستان سعودی در راستای تلاش‌های معمول خود برای تاثیرگذاری بر پرونده لبنان اقدام به مداخله در روند انتخاب رئیس جمهور این کشور کرده است. هم‌زمان با ورود لبنان به ضرب‌الاجل قانون اساسی جهت انتخاب رئیس جمهور جدید این کشور، طبق معمول طرف‌های ذینفع خارجی نیز وارد عرصه سیاسی لبنان شده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از این طرف‌ها عربستان سعودی است که طی سال‌های گذشته هرچند مجال مانور مستقیم در پرونده‌های سیاسی لبنان را نداشته، اما تلاش کرده که به طور کامل از این عرصه دور نماند.

روابط لبنان و عربستان سعودی در دوره گذشته شاهد تحولات منفی بزرگی بود که بارزترین آن‌ها مربوط به بحران دیپلماتیک سال گذشته است که در پی اظهارات «جورج قرداحی» وزیر اطلاع رسانی سابق لبنان درباره انتقاد از جنگ ویرانگر یمن به وجود آمد و عربستان در کنار برخی دیگر از کشور‌های عربی دست به تحریم همه جانبه لبنان زدند؛ تحریم‌هایی که با وجود ادعا‌های ریاض برای کمک به لبنان و بهبود روابط با این کشور همچنان ادامه دارد و به وضعیت مالی و اقتصادی نابسامان لبنانی‌ها دامن زده است.

در جریان انتخابات پارلمانی لبنان نیز از همان ابتدا به شکل دائم اخبار مربوط به تحرکات و مداخلات عربستان منتشر می‌شد؛ به ویژه اینکه «ولید البخاری» سفیر سعودی که پیشتر به دلیل قطع روابط دیپلماتیک با لبنان این کشور را ترک کرده بود، چند روز قبل از انتخابات پارلمانی لبنان به بیروت برگشت و البته مبالغ هنگفتی نیز برای پیروزی مهره‌های عربستان در این انتخابات صرف کرد که البته نتیجه مورد نظر ریاض حاصل نشد.

اکنون نیز درحالی که پرونده تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان همچنان بلاتکلیف مانده، منابع آگاه لبنانی در گفتگو با وبسایت النشره اعلام کردند که عربستان به شکل آهسته و غیرمستقیم قصد تاثیرگذاری بر پرونده سیاسی لبنان به ویژه انتخاب رئیس جمهور جدید را دارد و امیدوار است مرحله تازه لبنان با یک رئیس جمهور دیگر سرآغازی برای نفوذ آسان ریاض در این کشور باشد.

بر اساس این گزارش، عربستان در تلاش برای متحد کردن همه نمایندگان اهل سنت زیر چتر «دار الفتوی» لبنان است؛ چرا که نگران است تفرقه میان حامیان عربستان در لبنان منجر به روی کار آمدن رئیس جمهوری شود که همانند میشل عون در ائتلاف با حزب‌الله قرار دارد. بر همین اساس عربستان به فرانسه که همواره در امور مختلف لبنان نقش‌آفرین بوده ابلاغ کرده که نوع روابط ریاض با بیروت در مرحله آینده صرفا مربوط به توافق با صندوق بین‌المللی پول نمی‌شود؛ بلکه این امر مستلزم ایجاد تغییراتی در امور سیاسی لبنان و به ویژه انتخاب رئیس جمهور جدید است.

از سوی دیگر منابع پارلمانی در گفتگو با النشره تاکید کردند که عربستان سعودی هنوز به شکل مستقیم وارد خط تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان نشده و ترجیح می‌دهد مداخلات خود را به شکل نرم و تدریجی پیش ببرد، اما جزئیات مربوط به این پرونده را با دقت زیر نظر دارد. در همین زمینه ولید البخاری چند روز قبل شروع به موضع‌گیری درباره پرونده سیاسی لبنان و اینکه دولت موقت می‌تواند اختیارات رئیس جمهور را بر عهده بگیرد کرده و در اظهاراتی مداخله‌جویانه در دیدار با برخی سیاستمداران لبنانی گفت، منشور وفاق ملی که توسط لبنانی‌ها و تحت حمایت کشور‌های عربی و بین‌المللی تدوین شد نه یک توهم است و نه یک معمای مبهم، زیرا به زبان فصیح عربی تنظیم شده است.

منابع مذکور تاکید کردند، این موضع سفیر عربستان موید آن است که ریاض بر اساس اولویت‌هایی که در راس فهرست اهداف خود در لبنان قرار می‌دهد، هر زمان که لازم بداند، از ورود به خط اختلافات داخلی این کشور تردید نخواهد کرد. درحال حاضر نیز مهمترین اولویت عربستان در لبنان روی کار آمدن رئیس جمهوری است که وابسته به جریان ۸ مارس (متحدان حزب‌الله) نباشد و برای رسیدن به این هدف از هیچ اقدامی دریغ نخواهد کرد.

از طرف دیگر روزنامه الاخبار نیز در گزارشی به همین مداخلات خارجی در پرونده سیاسی لبنان اشاره کرده ونوشت، در شرایطی که لبنانی‌ها درگیر نتیجه مذاکرات احتمالی برای مرزبندی دریایی با فلسطین اشغالی هستند، «آن گریو» سفیر فرانسه به بیروت برگشته و در پیامی از جانب مقامات کشورش خطاب به مسئولان لبنانی گفت، امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در تلاش برای توافق سریع لبنان و اسرائیل در پرونده مرزبندی دریایی است. همچنین مقامات فرانسه با شرکت توتال این کشور درباره انجام عملیات اکتشاف و حفاری برای لبنان در صورت حصول توافق با اسرائیل در ترسیم مرز‌های دریایی گفتگو کرده‌اند.


اما منابع آگاه لبنانی به الاخبار اعلام کردند که مسئله انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان برای فرانسوی‌ها در اولویت بالاتری نسبت به پرونده مرزبندی قرار دارد. همچنین روشن است که فرانسه همواره در پرونده‌های سیاسی لبنان از آزادی عمل بالایی برخوردار بوده که به آن اجازه می‌دهد قادر به تصمیم‌گیری در امور سیاسی این کشور باشد. در این زمینه اخیرا «دوروتی شیا» سفیر آمریکا در بیروت اعلام کرد که فرانسه بیش از هر طرف خارجی دیگری در پرونده ریاست جمهوری لبنان نفوذ دارد به ویژه اینکه رابطه فرانسوی‌ها با حزب‌الله قطع نشده است.

در همین زمینه سفیر فرانسه دیروز به دیدار «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان و شمار دیگری از مسئولان این کشور رفته و با همه نیرو‌ها و احزاب لبنان از جمله حزب‌الله گفتگو کرده تا نظرات آن‌ها را درباره پرونده ریاست جمهوری این کشور بداند.

منابع مذکور گزارش دادند که چند روز قبل ولید البخاری و چند تن دیگر از مسئولان سعودی در پاریس نشستی با مقامات فرانسوی از جمله امانوئل ماکرون برگزار کردند تا پرونده ریاست جمهوری لبنان را مورد بررسی قرار دهند. اما اختلاف زیادی میان مواضع طرف سعودی و فرانسوی درباره این پرونده وجود داشت. البته فرانسوی‌ها تاکید کردند که عربستان سعودی باید در پرونده انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان ورود کند، اما می‌تواند مشخصات مورد نظر خود را برای رئیس جمهور آینده لبنان بگوید نه اینکه یک اسم در این زمینه معرفی کند.

بر اساس این گزارش، مسئولان سعودی به طرف فرانسوی اعلام کردند که می‌خواهند در معرفی نامزد ریاست جمهوری آینده لبنان دخیل باشند و برایشان بسیار مهم است که دقیقا چه کسی رئیس جمهور لبنان خواهد شد. همچنین تا زمانی که حزب‌الله در ارکان سیاسی لبنان حضور و نفوذ داشته باشد عربستان درباره هیچ یک از امور سیاسی لبنان با هیچ طرفی همکاری نخواهد کرد. همچنین مسئولان سعودی نارضایتی خود را از عملکرد فرانسه در پرونده لبنان و ادامه ارتباط با حزب‌الله ابراز کردند.

طی چند سال اخیر روابط عربستان و لبنان صرفا در مداخلات گاه و بی گاه ریاض در امور داخلی این کشور و اقدامات ضد دیپلماتیک عربستان علیه لبنان همچون گروگان گرفتن «سعد حریری» نخست وزیر پیشین لبنان و تلاش برای ادامه خلاء سیاسی در این کشور خلاصه می‌شد. حتی زمانی که نجیب میقاتی، نخست وزیر دولت موقت لبنان چندین بار به شکل علنی از عربستان درخواست کمک کرد، هیچ توجهی از جانب این کشور ندید و همین امر نشان می‌دهد سعودی‌ها بر خلاف ادعا‌های خود قصدی برای کمک به لبنان ندارند و صرفا منافع خودشان را دنبال می‌کنند.

منبع: پول نیوز

کلیدواژه: بحران بحران آب بحران مالی بحران انرژی بحران ارزی بحران اوکراین انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان پرونده سیاسی لبنان عربستان سعودی ریاست جمهوری لبنانی ها حزب الله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۰۸۷۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هزینه فایده سفر رئیس جمهور به پاکستان

محمد حسین بنی اسدی، سرکنسول سابق ایران در لاهور پاکستان و کارشناس مسائل شبه قاره در یادداشتی برای جماران نوشت:

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به‌دعوت ‌آقای شهباز شریف نخست وزیر  پاکستان، در راس یک هیئت عالی رتبه سیاسی ، اقتصادی ، امنیتی و فرهنگی و به منظور یک دیدار سه روزه رسمی در تاریخ  سوم اردیبهشت وارد اسلام آباد پایتخت پاکستان شد . ابراهیم رئیسی  پس بازدید از دو شهر بزرگ لاهور و کراچی در تاریخ پنجم اردیبهشت این کشور را به مقصد سریلانکا ترک کرد.

ابراهیم رئیسی در بدو ورود به اسلام آباد از سوی آقای ریاض حسین پیرزاده وزیر مسکن پاکستان مورد استقبال قرار گرفت . رییس جمهور کشورمان در کاخ نخست وزیری مورد استقبال شهباز شریف نخست وزیر قرار گرفت و طی اقامت در اسلام آباد  علاوه بر نخست وزیر با آصف علی زرداری رئیس جمهور ، ایاز صادق رئیس مجلس نمایندگان، یوسف رضا گیلانی رئیس مجلس سنا  و  ژنرال عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان دیدار و گفتگو کرد.  

طبعا در این گفتگوها طیف گسترده ای از موضوعات سیاسی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی در حوزه‌ دوجانبه، منطقه ای و بین المللی  مورد  گفتگو و تبادل نظر قرار گرفت که  منجر به امضای  هشت فقره سند شامل ٣ توافقنامه و ۵ یادداشت تفاهم مشترک بین ایران و پاکستان به شرح زیر شد : ١. موافقتنامه امنیتی  ٢. موافقتنامه قضایی در امور مدنی و تجاری ٣. موافقتنامه در امور بهداشت دامی ۴. یادداشت تفاهم  ایجاد مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی ۵. یادداشت تفاهم توسعه منابع انسانی پاکستان ۶. یادداشت تفاهم  تبادل فیلم‌های سینمایی ٧. یادداشت تفاهم شناسایی متقابل استاندارد ٨. یادداشت تفاهم همکاری های حقوقی .

سرانجام  این دیدار با صدور یک بیانیه مشترک مرسوم در سفرهای سطح بالا به اتمام رسید و  آقای رئیسی اسلام آباد را به مقصد لاهور و کراچی ترک کرد.

 دیدار رییس جمهور به پاکستان قبل از تنش اخیر  بین ایران و اسرائیل تنظیم شده بود و ارتباطی با تحولات اخیر در آسیای غربی نداشت.گرچه توسط برخی شخصیت‌ها اشاراتی به  اقدام شجاعانه ایران در هدف قرار دادن اسرائیل  شد.

طی این سفر رسانه های پاکستان  در سطح گسترده ای به پوشش خبری پرداختند.  در سفر به لاهور و کراچی نیز مجموعه ای از برنامه‌های عمدتا فرهنگی و دیپلماسی عمومی برای رئیس جمهور و همسرش تدارک دیده شد که انعکاس گسترده ای در ایران  و پاکستان داشت.  در نظام‌های فدرال مانند پاکستان  سروزیر ایالت یا استاندار و وزیران ایالات هیچگونه اختیار مذاکره و تبادل نظر در امور کلان مثل سیاست خارجی، دفاعی، امنیتی و اقتصادی ندارند و صرفا سفر رئیس جمهور به این دو ایالت در چارچوب دیپلماسی عمومی  قابل ارزیابی است .

تبادل سفر و گفتگو های مستمر و مستدام در سطوح عالی بین دو کشور همسایه امری پسندیده و ضروری است مشروط بر اینکه اینگونه سفرها به نتایج ملموس منجر  و  موازین معمول و تشریفاتی در شأن  دو کشور نیز  مراعات شود.   به تعبیری مورد اشتیاق طرفین  و به صورت مرضی الطرفین  صورت گیرد ، در این سفر مواردی احساس می شود که نشان از عدم اشتیاق  طرف پاکستانی می دهد از جمله در حوزه تشریفات و استقبال از رئیس جمهور کشورمان  نوعی عقب گرد نسبت به گذشته احساس می شود .

 به یاد دارم در سفر آقای روحانی به اسلام آباد در سال ۹۵ که شخصا شاهد بودم در همین  فرودگاه‌ شخص نواز شریف نخست وزیر وقت در پایین پلکان هواپیما از آقای حسن روحانی استقبال کرد و به نشانه احترام چند توپ نیز شلیک شد، به هنگام خروج نیز شخص رئیس جمهور آقای  ممنون حسین در فرودگاه  مهمان را بدرقه کرد و طی اقامت کوتاه  آقای حسن روحانی دو مراسم ضیافت نخست وزیر و رئیس جمهور  پاکستان برگزار شد.

 اکنون در این سفر حضور وزیر مسکن پاکستان آقای ریاض حسین پیرزاده  جای پرسش است و در عرف دیپلماتیک  نوعی کاهش مراسم تشریفات سفر تعبیر می شود.

دست آوردهای سفر شامل هشت فقره سند فوق الذکر ، نامگذاری خیابانی به نام ایران ، دکترای افتخاری به رئیس جمهور ، بیانیه مشترک و چند مراسم  فرهنگی و باز دید از چند مکان فرهنگی  برای رییس جمهور و همسرش در مجموع از وزانت و اعتبار در  چنین سطحی  برخوردار نیستند.

 اسناد امضاء شده در این سفر نیز از اهمیت و جایگاه خاصی حکایت  نمی کند،  به ویژه یادداشت تفاهم ها در شأن یک چنین دیدار عالی رتبه نیست و حتی در سفر مدیران میانی نیز قابل حصول بود .

هدف‌گذاری  ده میلیاردی مبادلات تجاری  بین دو کشور نیز  با توجه به تحریم‌های ایران و تاکید پاکستان بر رعایت این تحریم ها  اقدامی حساب شده تلقی نمی شود به ویژه اینکه  طی چند دهه  گذشته دو کشور حتی نتوانسته اند سطح مبادلات خود را به ۵ میلیارد برسانند، حال ناگهان سطح ۱۰ میلیارد دلار را هدف گذاری کرده اند. همزمان با این سفر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بار دیگر پاکستان را تهدید به تحریم کرد و گفت احتمال تحریم کشورهایی که به دنبال همکاری تجاری با ایران هستند وجود دارد.

 مبتکر هدف‌گذاری سطح ده میلیارد دلاری بین دو کشور باید روشن سازد  در حالی که چندین سال است  ایده شعار پنج میلیاردی توسط ایران ناکام مانده،  حال چگونه و با چه ابزاری ده میلیارد دلار هدف‌گذاری شده آنهم با وحود تحریم ها  و ارتباط نداشتن ایران با نهادهای اقتصادی جهان .

صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قبل از سفر رئیس جمهور کلیپی از میزان مبادلات تجاری ایران و پاکستان را با رقم حدود  دو میلیارد دلار صادرات ایران و ۶۷۳ میلیون دلار  صادرات پاکستان به ایران پخش کرد. رئیس جمهور نیز از هدف گذاری ۱۰میلیارد دلاری برای مبادلات تجاری بین دو کشور سخن به میان آورد، این در حالی است که  تحریم های  ایران عملا تجارت مستقیم با پاکستان را مختل کرده است.

 سفر رئیس جمهور به دو شهر بزرگ لاهور و کراچی  بسیار به جا و مناسب ارزیابی می شود ولی باید این نکته را در نظر داشت که مردم پاکستان به طور کلی نسبت به ایران از چنین ابراز احساسات و علاقه ای برخوردارند و لذا نباید آن را محدود  و منحصر به  این سفر آقای رئیسی کرد  . این علاقه پاکستانی‌ها به ایران ریشه در تاریخ ، فرهنگ و پیوندهای مشترک تمدنی دارد که در نتیجه این عوامل و عناصر ، همدردی و همدلی و همراهی مردم پاکستان نسبت به ایران را ایجاد کرده است.

 و اما ارزیابی نهایی از سفر رئیس جمهور به پاکستان:

 تشریفات سطح پایین و دو روز سفر به لاهور و کراچی از نظر برخی  بیانگر آن است که این سفر به اصرار طرف ایرانی صورت گرفته تا آقای رئیسی برای سفر به سریلانکا  مستمسک سفر پاکستان را داشته باشد . پاکستانی‌ها در مراودات با کشورهایی مثل ایران به امتیازات اقتصادی چشم دوخته اند همان انتظاری که از عربستان و سایر کشورهای عربی دارند.  ولی از قرار معلوم نسبت به امتیاز مالی از ایران مایوس شده و از طرف دیگر دندان های ما را شمرده و ذائقه مسئولین را تشخیص داده اند.  از این رو با اظهارات ستایش گونه و مدیحه  سرایی از قدرت و شوکت و عظمت ایران در گذشته و حال  دل ما را خوش کنند.   در این سفر هم برخی چهره ها از ایران به‌عنوان پادشاه جهان اسلام و شیر خاور میانه یاد کردند و البته از اینکه دل ما از عملیات  وعده صادق خنک شده، سخن گفتند. ظاهراً این شگرد پاکستانی‌ها  جواب هم داده و رضایت طرف ایرانی را نیز جلب کرده  است.

 قبل از انقلاب در پاکستان ، ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده‌ ولی طی چهار دهه گذشته به مرور این جایگاه ‌ایران  تقلیل یافته و عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس جای آن را گرفته اند  به طوریکه شهباز شریف اولین سفر خارجی خود را به عربستان اختصاص داد و متعاقب آن،  وزیر خارجه عربستان در صدر یک هیئت  اقتصادی و سیاسی به اسلام آباد سفر کرده و پیرامون چگونگی سرمایه گذاری در پاکستان به مذاکره ‌پرداخت.  قرار است در آینده نزدیک، یک هیئت  شامل شرکتهای عربستانی برای اجرای این تفاهمات به پاکستان  سفر کنند.

پاکستان زمانیکه انتظارات خود از ایران را عملی نمی بیند و از سوی دیگر روابط را در یک فاز بی اعتمادی  و بعضآ چالشی مثل تشکیل گروه زینبیون، موشک‌پرانی و گروههای تجزیه طلب و تروریست می بیند طبیعی است که روی روابط با عربستان تمرکز بیشتری کند و به ایران صرفا نگاه نمایشی برای استفاده داخلی داشته باشد.

 در مجموع سطح تشریفات پایین که پاکستان برای رئیس جمهور قائل شد و اسناد نه چندان مهم امضاء شده و دست آوردهای ناچیز سفر  بیانگر این است که اینگونه سفرها ی تشریفاتی و تجملاتی بیشتر با پیگیری ایران صورت گرفته که وزارت خارجه مدیریت آن را به عهده داشته و احتمالا حوزه سیاسی و اقتصادی وزارت  خارجه بیشتر به خاطر کسب اعتبار سعی در متقاعد کردن عالی ترین مقامات از جمله رئیس جمهور به انجام سفر نموده در حالیکه شأن و جایگاه رئیس جمهور کشور  به مراتب بیش از این است که خرج  اینگونه سفر های تشریفاتی با دست آوردهای اندک شود.

به نظر می رسد حوزه  پاکستان در وزارت خارجه  توجه  ویژه شخص وزیر و سازمانهای  نظارتی به برنامه ریزی های سطحی کسانیکه تجربه لازم را  در امور پاکستان ندارند و با دادن اطلاعات نادرست  تصمیم گیران کلان را دچار اشتباه کرده و اعتبار  کشور را قربانی امیال  اداری و صنفی خود می سازند،  طلب می کند.

روابط با پاکستان برای ایران اهمیت حیاتی دارد  و ایجاب می کند به جای این  سفرهای تشریفاتی با دست آوردهای ناچیز به موارد و مطالب عمیق  و سرنوشت ساز  تامین کننده منافع ملی ایران  تمرکز شود وگرنه فرصتهای موجود از بین می رود  به طوری که ترمیم آنها  در آینده  پر هزینه و ناممکن خواهد بود.